Recyclehelden

Als ik vroeger een papiertje op straat gooide, bleef mijn moeder net zolang staan totdat ik het had opgeraapt en het in mijn zak had gestopt om het thuis weg te gooien. Niet luisteren leverde een uitbrander of een rood oortje op, dus de papiertjes verdwenen al snel automatisch in de jaszak. Ik geloof dat de meeste kinderen dit niet meer leren tegenwoordig en de ouders interesseert het niet. Zwerfvuil is een van mijn grootste ergernissen in Rotterdam. De Randweg en vooral de Dijk, zijn dramatische verzamelpunten van achteloos weggegooide verpakkingen, zakjes, krantjes en andere afdankers van lompe medemensen. Hele gezinnen pikken een hamburgertje op bij de Mac, die dan zo'n beetje bij de Randstraat op is en pa, ma en kids laten vlak voor nummer 103 de overblijfselen van de lunch op straat vallen. En op een of andere manier blijft het ook altijd bij ons voor de deur liggen.
Nou heeft China niet de meest geweldige reputatie als het gaat om milieu en vervuiling, maar ik moet zeggen dat de straten hier verbazingwekkend schoon zijn. Natuurlijk dwarrelt er wel eens ergens een papiertje of een sigarettenpeuk rond, maar een uur later is het verdwenen. De gemeente heeft een compleet leger aan schoonmaakmensen op straat lopen, 'ROTEB-ers' zullen we maar zeggen, maar in tegenstelling tot hun Rotterdamse collega's, zijn bij de Chinezen de bezems krom van het vegen en niet van het 'erop leunen'. De Chinese veegmannen en vrouwen storten zich vol overgave iedere dag op de straten van Shanghai. Geen papiertje, blaadje of zakje ontsnapt aan hun aandacht en alles verdwijnt in rap tempo in de handkar langs de stoep. Naast gemeentelijke schoonmaakhelden zijn er ook de recyclehelden. Een recycleheld is een kleine zelfstandig ondernemer met een bakfiets en een koeienbel (of iets wat een dergelijk geluid maakt). Meer heb je niet nodig. Nou vooruit, een pakje zware shag en een stapeltje speelkaarten is ook handig om de tijd door te komen. Toen we hier net woonden, zocht ik vruchtenloos naar iets als een glasbak of papierbak en vooral iets voor de plastic flessen, want dat gaat toch tegen mijn principes in om die zomaar in de vuilniszak te stoppen. Maar die zijn er dus niet. Al het afval wat je niet in de vuilniszak doet, zoals karton, glas, piepschuim, metaal en plastic, kun je kwijt bij een recycleheld. Iedere held heeft zijn eigen territorium. Een paar keer per dag fietst de held zijn territorium op en neer en klingelt met de koeienbel. Heb je iets in de aanbieding, dan stopt hij, keurt de waren en geeft je een bescheiden vergoeding voor je spullen. Kortom, afval is handel, zoals alles handel is in China. Tussen de rondes door doet de held een dutje in zijn bakfiets, rookt een shaggie of legt een kaartje met andere helden. Je ziet ze werkelijk overal en er is dus geen enkel excuus om je spullen niet netjes te recyclen. Het gevolg is dat iedereen zonder overheidsbemoeienis, zeurende campagnes of boetes netjes zijn afval scheidt; het levert immers geld op. En zo blijft het netjes voor onze nieuwe voordeur.
Ik heb hier trouwens nog niet gezien dat iemand iets in de goot gooide of zijn asbak op straat leegde, blijkbaar zit dat in de opvoeding. Toch laat ik af en toe wel stiekum en met kloppend hart een papiertje uit mijn zak glijden. Want als helemaal niemand dat meer doet, hebben de veegmannetjes geen baan meer en dat is ook zo sneu!