Op je melkmuil gaan

Het kan niemand ontgaan zijn, China zit tot over zijn oren in de zuivelpenarie. Heb je net een lekker merk yoghurt gevonden, blijkt de producent op de zwarte lijst te staan, dus ja, ook de familie De Zeeuw heeft er rechtstreeks mee te maken. Net als alle andere 1,3 miljard inwoners van dit land trouwens. Ik weet niet tot in hoeverre de berichtgeving in Nederland gaat, maar ik zal even proberen samen te vatten wat er hier nu aan de hand is en wat wij er dan zo van horen en merken. Het hele feest schijnt al sinds december 2007 aan de gang te zijn, toen in het noorden de eerste klachten over zieke baby’s binnenkwamen bij Sanlu, het zuivelbedrijf dat als eerste en als ergste door de mand is gevallen. Op dat moment is het systeem van ‘loosing face’ in werking gegaan. Niets erger voor een Chinees om een fout toe te moeten geven en daarmee zijn gezicht te verliezen. Zeker niet als het om de publieke opinie gaat. De plaatselijke ‘GGD’ heeft rapporten gekregen van zieke baby’s, maar heeft er niets mee gedaan, want dan word je verantwoordelijk en… kan je op je bek gaan. Sanlu is pas in juni zelf gaan testen en vond de melamine, maar heeft dit pas in augustus aan de lokale overheid gemeld. De lokale overheid meldde het pas in september aan de provinciale overheid en daarna kwam het dan eindelijk via de centrale overheid de wereld in. Dat Sanlu ging testen, kwam overigens door de druk van het moederbedrijf in Nieuw Zeeland, dat batches Chinese poedermelk had getest en zich doodgeschrokken was. Toen moesten ze wel. Maar hiermee was de geest uit de melkfles, want in allerlei steekproeven van andere merken babymelk, maar ook van andere zuivelproducten, blijkt grondstof voor picknickbordjes te zitten. En waarom? Geld natuurlijk. Puur ordinair geld. Van de een op de andere dag is China een vrije markt geworden. Mensen zonder hart of geweten denken dat het daarmee normaal is dat iedere manager in een Ferrari moet kunnen rondrijden. Er is nooit luxe geweest en nu is alles mogelijk. Dat dat ten koste gaat van mensenlevens, ach ja, er wonen er hier genoeg nietwaar? Aan de andere kant is het oude systeem van partijlaagjes, corruptie, ik-krab-jou-rug, krab-jij-de-mijne nog volop aanwezig. Dit alles in combinatie met de genoemde cultuur van ‘loosing face’ zorgt voor een meedogenloos systeem dat vreselijke gevolgen kan hebben.
Inmiddels is er een enorme ontslag- en arrestatiegolf aan de gang in alle lagen van het management bij de betreffende bedrijven en bij de overheden. Wat me dan wel erg opvalt, is de gigantische publieke verontwaardiging. Logisch zou je zeggen, maar het is opvallend hoe ontzettend kritisch mensen durven te zijn in het openbaar (ook op de overheid), de kranten staan vol venijnige columns en zelfs op televisie worden de partijbonzen aan de schandpaal genageld. Weinig censuur wat dat betreft en dat is een hoopvol teken. Hopelijk helpt het om eventuele criminelen in andere sectoren twee keer na te laten denken om met consumentenproducten te knoeien. En wij? We plassen nog prima, maar voorlopig nemen we maar weer de geïmporteerde Franse yoghurtjes van de Carrefour en de Australische melk uit de importwinkel mee.

(voor wie eens een (Engelstalige) Chinese column wil lezen: Real lesson of melamine: Free market greed is deadly: http://www.shanghaidaily.com/article/?id=374595&type=Opinion)